Ανακοίνωση Διδασκόντων Τμήματος Φυσικής για το Σχέδιο Νόμου «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου – Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων»

Οι Διδάσκοντες του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων εκφράζουν κατά πλειοψηφία την αντίθεσή τους με τα προβλεπόμενα στην πρόταση νόμου: «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου – Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων», για τους εξής πέντε λόγους:

1) Προβλέπεται η ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων, κάτι που ρητώς και πέραν κάθε αμφιβολίας απαγορεύεται από το Σύνταγμα της χώρας (άρθρο 16). Η παράκαμψη, με χρήση νομικών τεχνασμάτων, της σαφέστατα εκπεφρασμένης Συνταγματικής απαγόρευσης θα έχει άμεσες συνέπειες στο αίσθημα δικαιοσύνης των πολιτών και στην αντίληψη περί του κράτους δικαίου. Εάν η πολιτεία επιλέξει την ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων, οφείλει πρώτα να προβεί σε αναθεώρηση του Συντάγματος.

2) Η ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων συνεπάγεται καταρχήν αναζήτηση κερδοφορίας, πιθανόν σε βάρος της ποιότητας σπουδών και συνακόλουθα την εμπορευματοποίηση των πτυχίων. Ενδεικτικές των προθέσεων είναι οι μειωμένες απαιτήσεις εισαγωγής των φοιτητών/τριών σε αυτά, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα θέματα ισονομίας μεταξύ των πολιτών. Επιπλέον, τα λειτουργικά πλαίσια μπορούν να διαφέρουν από όσα ισχύουν για τα δημόσια ΑΕΙ και να τίθενται περιορισμοί στην ελεύθερη ακαδημαϊκή σκέψη και αναζήτηση, στη διατύπωση γνώμης και στη διάχυση της γνώσης ως κοινωνικό αγαθό.

3) Η ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων θα οδηγήσει πιθανότατα σε πανεπιστήμια με προγράμματα σπουδών προσαρμοσμένων στις ανάγκες συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Αυτό θα έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Δημόσιων Πανεπιστημίων.

4) Θεωρούμε ότι η συζήτηση από την Πολιτεία για την ανώτατη εκπαίδευση θα έπρεπε να επικεντρώνεται στην ενίσχυση των Δημόσιων Πανεπιστημίων και στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν (π.χ. χρόνια υποστελέχωση σε επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό, ανεπαρκής χρηματοδότηση, γραφειοκρατία, φθορά υποδομών).

5) Το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων είναι ένα Τμήμα στην ακριτική βορειοδυτική περιφέρεια της χώρας, με μακρά και αναγνωρισμένη παράδοση και προσφορά στην εκπαίδευση και κατάρτιση νέων Φυσικών καθώς και στην επιστημονική έρευνα αιχμής. Το καταστρεπτικό οικονομικό αποτύπωμα της πρόσφατης δημοσιονομικής κρίσης και της πανδημίας covid19, αποτρέπει τη μέση ελληνική οικογένεια να επιλέξει σπουδές σε πόλη εκτός του τόπου διαμονής της, με αποτέλεσμα ενίοτε το οικονομικό κόστος να προτάσσεται της ποιότητας σπουδών. Στο πλαίσιο αυτό, η ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων σε μεγάλες πληθυσμιακά πόλεις θα περιορίσει την προσέλκυση φοιτητών/τριών σε ΑΕΙ της Ελληνικής περιφέρειας και πιθανόν να οδηγήσει στην συρρίκνωση - αν όχι τον αφανισμό - αυτών. Προφανώς οι εξελίξεις δεν αφορούν μόνο στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αλλά και στην Περιφέρεια Ηπείρου, για την οποία το Ίδρυμά μας υπήρξε - και εξακολουθεί να είναι - μοχλός ανάπτυξης σε όλους του τομείς.

Καλούμε λοιπόν την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ να λάβει υπόψη τις εύλογες ανησυχίες της πλειοψηφίας των διδασκόντων του Τμήματός μας και να μην προβεί σε νομοθετικές ρυθμίσεις για την ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων, παρακάμπτοντας το άρθρο 16 του Συντάγματος, αλλά να προχωρήσει άμεσα σε ουσιαστικά μέτρα στήριξης του Δημόσιου Πανεπιστημίου και ιδιαίτερα των Περιφερειακών Τμημάτων.